İshak Paşa Sarayı
İshak Paşa Sarayı, Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine 5 Km uzaklıkta yer alan bir külliyedir. Osmanlı’nın son dönemlerinde Topkapı Sarayı’ndan sonra yapılmıştır. Saray Lale Devrinin son ve en büyük anıtı olarak görüldüğünden dolayı sanat tarih açısından da önemli bir yere sahiptir. Osmanlı Devletinin görkemini ve mimarisine ait bütün örnekleri görülebildiği İshak Paşa Sarayı ayrıca Fars ve Selçuklu mimarisine ait örnekler de görülebilmektedir. Saray içerisinde Harem Takkapı Kitabesinde yer alan bilgilere göre 1199 yılında yapımına başlanmış fakat son şekli 1784 yılında ancak son şekli verilebilmiştir.
Türkiye'nin önemli turistik merkezlerden biri olan bu yapı hakkında detaylı bilgi almak için Ağrı İshak Paşa Sarayı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Şeyh Ahmed-i Hani Türbesi
Filozof olarak da bilinen Ahmed-i Hani M.S 1651 yılında dünyaya gelmiştir. Yaşadığı dönemde yazdığı ve en çok bilinen sinemaya’da uyarlanan eseri Mem û Zîn (Mem ve Zin)’dir. Ahmed-İ Hani Türbesi de isminden de anlaşılacağı gibi Ahmed-i Hani adına yaptırılmış bir türbedir. Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde yer alan türbe Ağrı’da gezilecek yerlerin arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Şeyh Ahmed-i Hani Türbesibaşlıklı yazımızdan detaylı bilgi alabilirsiniz.
Eski Beyazıt Camii (Selim Camii)
Eski Bayazıt Camii, Çaldıran Savaşı sonrasında Osmanlı topraklarına katılan Doğubayazıt’ da, aynı dönem içerisinde yaptırılmış bir camiidir. Yer olarak da Doğubayazıt kalesinin yanında bulunan cami tek minareli ve tek kubbeli olarak yaptırılmıştır. Kesme taşlardan yapılan Eski Beyazıt Camii sadeliği ile dikkat çeken ve Yavuz Sultan Selim’e ithaf edilen cami olarak tarihte yerini almıştır.
Ağrı Doğal Güzellikleri ve Yapıları
Keşişin Bahçesi
Dillere destan olan ve gönüllere taht kuran Aslı ile Kerem’in aşklarının ilk başladığı bahçe olarak da bilinen Keşişin Bahçesi doğal güzelliği ve bahçe düzenlemesi ile ağrı’da gezilmesi gereken yerler arasındadır.
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde yer alan Keşişin Bahçesi, Doğubayazıt merkezine 7 km uzaklıkta ve İshak Paşa Sarayı ile yan yanadır.
Ağrı Meteor Çukuru
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine 35 km uzaklıkta yer alan meteor çukuru ikinci büyük meteor çukuru olarak bilinmektedir. 1892 yılında Dünya’ya düşen büyük bir gök taşının oluşturduğu düşünülmektedir. Bunun nedeni ise yapılan araştırmalarda katmanaları ve yapısı gözönüne alındığında bu türde bir çukurun deprem etkisiyle oluşamayacağı yönündedir. Ayrıca 1892 yılında yer alan kaynaklara göre de çukur bir gece de oluşmuş ve gecenin sabahında ise doğal kaynak sularında bulanıklık meydana gelmiştir. Çukurun içinin toprakla dolmasını engellemek ve yapısının korunması için de gerekli önlemler alınmaktadır.
Eleşkirt Güneykaya Kayak Merkezi
Kış mevsiminde tatilini değerlendirmek isteyenlerin ziyaret edebileceği Eleşkirt Güneykaya Kayak Merkezi, Ağrı’nın Eleşkirt ilçesinde yer almaktadır. Kış turizmini canlandıran kayak merkezi Ağrı-Erzurum yolu üzerinde yer almaktadır. Kayak severleri ağırlayan kayak merkezi kış tatilini değerlendirmek isteyenlerin Ağrı’nın doğal güzelliklerinden ve şifalı kaplıcalarından da yararlanmak isteyenler için Ağrı’da gezilmesi gereken yerler arasında yer almaktadır.
Meya Mağaraları/ Meya Antik Kenti
Ağrı’nın kaplıca merkezi olarak anılan Diyadin ilçesine bağlı Günbuldu köyünde yer alan Meya Mağraları, Meya Antik Kenti olarak da anılmaktadır. Mağaralar ve yerleşim yerleri bu bölgede yer alan kayaların oyularak yapılmıştır. Barınma amaçlı olarak oyulan kayalarda yapılan araştırmalar da ayrıca tapınak, ibadethane olarak da kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Farklı inançlara dair kalıntıların bulunduğu yapıların kimlerin yaptığı ise bilinmemektedir. Meya mağaralarından çıkarılan koç heykelleri şehir merkezinde sergilense de Meya Mağaraları Ağrı’da gezilmesi ve görülmesi gereken yerler arasında yer almaktadır.
İshak Paşa Sarayı, Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine 5 Km uzaklıkta yer alan bir külliyedir. Osmanlı’nın son dönemlerinde Topkapı Sarayı’ndan sonra yapılmıştır. Saray Lale Devrinin son ve en büyük anıtı olarak görüldüğünden dolayı sanat tarih açısından da önemli bir yere sahiptir. Osmanlı Devletinin görkemini ve mimarisine ait bütün örnekleri görülebildiği İshak Paşa Sarayı ayrıca Fars ve Selçuklu mimarisine ait örnekler de görülebilmektedir. Saray içerisinde Harem Takkapı Kitabesinde yer alan bilgilere göre 1199 yılında yapımına başlanmış fakat son şekli 1784 yılında ancak son şekli verilebilmiştir.
Türkiye'nin önemli turistik merkezlerden biri olan bu yapı hakkında detaylı bilgi almak için Ağrı İshak Paşa Sarayı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Şeyh Ahmed-i Hani Türbesi
Filozof olarak da bilinen Ahmed-i Hani M.S 1651 yılında dünyaya gelmiştir. Yaşadığı dönemde yazdığı ve en çok bilinen sinemaya’da uyarlanan eseri Mem û Zîn (Mem ve Zin)’dir. Ahmed-İ Hani Türbesi de isminden de anlaşılacağı gibi Ahmed-i Hani adına yaptırılmış bir türbedir. Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde yer alan türbe Ağrı’da gezilecek yerlerin arasında ilk sıralarda yer almaktadır. Şeyh Ahmed-i Hani Türbesibaşlıklı yazımızdan detaylı bilgi alabilirsiniz.
Eski Beyazıt Camii (Selim Camii)
Eski Bayazıt Camii, Çaldıran Savaşı sonrasında Osmanlı topraklarına katılan Doğubayazıt’ da, aynı dönem içerisinde yaptırılmış bir camiidir. Yer olarak da Doğubayazıt kalesinin yanında bulunan cami tek minareli ve tek kubbeli olarak yaptırılmıştır. Kesme taşlardan yapılan Eski Beyazıt Camii sadeliği ile dikkat çeken ve Yavuz Sultan Selim’e ithaf edilen cami olarak tarihte yerini almıştır.
Ağrı Doğal Güzellikleri ve Yapıları
Keşişin Bahçesi
Dillere destan olan ve gönüllere taht kuran Aslı ile Kerem’in aşklarının ilk başladığı bahçe olarak da bilinen Keşişin Bahçesi doğal güzelliği ve bahçe düzenlemesi ile ağrı’da gezilmesi gereken yerler arasındadır.
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinde yer alan Keşişin Bahçesi, Doğubayazıt merkezine 7 km uzaklıkta ve İshak Paşa Sarayı ile yan yanadır.
Ağrı Meteor Çukuru
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesine 35 km uzaklıkta yer alan meteor çukuru ikinci büyük meteor çukuru olarak bilinmektedir. 1892 yılında Dünya’ya düşen büyük bir gök taşının oluşturduğu düşünülmektedir. Bunun nedeni ise yapılan araştırmalarda katmanaları ve yapısı gözönüne alındığında bu türde bir çukurun deprem etkisiyle oluşamayacağı yönündedir. Ayrıca 1892 yılında yer alan kaynaklara göre de çukur bir gece de oluşmuş ve gecenin sabahında ise doğal kaynak sularında bulanıklık meydana gelmiştir. Çukurun içinin toprakla dolmasını engellemek ve yapısının korunması için de gerekli önlemler alınmaktadır.
Eleşkirt Güneykaya Kayak Merkezi
Kış mevsiminde tatilini değerlendirmek isteyenlerin ziyaret edebileceği Eleşkirt Güneykaya Kayak Merkezi, Ağrı’nın Eleşkirt ilçesinde yer almaktadır. Kış turizmini canlandıran kayak merkezi Ağrı-Erzurum yolu üzerinde yer almaktadır. Kayak severleri ağırlayan kayak merkezi kış tatilini değerlendirmek isteyenlerin Ağrı’nın doğal güzelliklerinden ve şifalı kaplıcalarından da yararlanmak isteyenler için Ağrı’da gezilmesi gereken yerler arasında yer almaktadır.
Meya Mağaraları/ Meya Antik Kenti
Ağrı’nın kaplıca merkezi olarak anılan Diyadin ilçesine bağlı Günbuldu köyünde yer alan Meya Mağraları, Meya Antik Kenti olarak da anılmaktadır. Mağaralar ve yerleşim yerleri bu bölgede yer alan kayaların oyularak yapılmıştır. Barınma amaçlı olarak oyulan kayalarda yapılan araştırmalar da ayrıca tapınak, ibadethane olarak da kullanıldığı ortaya çıkmıştır. Farklı inançlara dair kalıntıların bulunduğu yapıların kimlerin yaptığı ise bilinmemektedir. Meya mağaralarından çıkarılan koç heykelleri şehir merkezinde sergilense de Meya Mağaraları Ağrı’da gezilmesi ve görülmesi gereken yerler arasında yer almaktadır.
Ağrı Dağı
Türkiye’nin en yüksek dağı ve zirvesinde her mevsim buz bulunduran tek buz takkeli dağ olan Ağrı Dağı’nın büyük bir kesimi Iğdır ili sınırları içerisindedir. Ağrı dağı iki zirvesi bulunan ender dağlar arasındadır. Kurtuluş Savaşı sonrasında zirvelerine Atatürk ve İnönü isimleri verilmiştir. Dağın zirvesine ilk tırmanış 1829 yılında gerçekleştirilmiştir. Dağ sporları meraklıların ziyaret ettiği Ağrı Dağı’nın rotası Doğubayazıt’tan başlamaktadır. Zorlu koşullarından dolayı 1990 yılında tırmanış yasağı getirilse de, 1998 yılından yasak kaldırılarak her yıl meraklılarını konuk etmeye devam etmektedir.
Ağrı Kaplıcaları
Ağrı kaplıcaları, Ağrı’da kaplıca bölgesi olarak anılan Diyadin ilçesinde yer almaktadır. Sağlık turizmi açısından da önemli olan kaplıca alanının içerisinden geçen Murat Nehri ile de doğal güzellikleri ile göz dolduran Diyadin bölgesinde geniş bir alana yayılmış toplamda dört adet kaplıca bulunmaktadır. Bunlardan ilki ve en çok ziyaret edileni Diyadin Kaplıcasıdır. Diyadin Kaplıcasını, Yılanlı, Köprü ve Davut Kaplıcaları takip etmektedir.
Diyadin Kaplıcaları
Ağrı’nın Diyadin ilçesine 5 km uzaklıkta bulunan kaplıcası en çok ziyaret edilen ve yakın çevresinde rahatlıkla konaklama imkânı sağlayan kaplıcalardan birisidir. Özellikle cilt hastalıkları ve romatizma rahatsızlıkları, kemik ve kas ağrılarına da iyi gelen suyun sıcaklığı 72-78 °C aralığındadır. İçme ve banyo tedavilerinin uygulanabildiği kaplıca da Belediye tarafından onaylı tek bir tesis konaklama hizmeti verilmektedir.
Ağrı Köprü Kaplıcası
Ağrı’nın kaplıcalar bölgesinde yer alan Köprü Kaplıcası, açık alanda bir tepede yer almaktadır. Murat Nehrinin üstünde bulunan tepede yer alan Kaplıca’da nehir yatağından 25-30 metre yükseklikte su çıkışı bulunmaktadır. Bu su çıkışından daha yukarıda yer alan sıcak su çıkışı ise kaplıca olarak kullanılmaktadır. Yapı olarak basit bir şekilde çevresi çevrilmiş ve havuz olarak kullanılan alanda doğal yapılanma söz konusudur. Günü birlik olarak ziyaret edilebilir olan Köprülü Kaplıcası temiz havası ve sıcak suyu ile şifa dağıtmaktadır.
Ağrı Yılanlı Kaplıcası
Ağrı’nın Diyadin kaplıca bölgesinde yer alan Yılanlı Kaplıcası, günü birlik olarak ziyaret edilebilen, Köprü Çermiği olarak da bilinen Köprü Kaplıcasına 1 km uzaklıkta bulunmaktadır. Murat Nehri kıyısında bulunan kaplıca da konaklama hizmeti verilmemektedir. Doğal kaynaklı Yılanlı Kaplıcası günümüzde çok fazla kullanılmamaktadır.
Ağrı Davut Kaplıcası
Ağrı, Diyadin Kaplıca bölgesinde, Davut köyünde yer alan Davut Kaplıcası, Yılanlı Kaplıcasına 1,5 km uzaklıkta yer almaktadır. Doğal olarak sıcak su çıkışı olan kaplıca etrafı çevrilerek açık bir havuza dönüştürülmüştür ve şifa bulmak isteyenlere bu açık havuz da hizmet vermektedir. Günü birlik olarak ziyaret edilebilen kaplıca doğal güzellikleri ile de göz kamaştırmaktadır.
Ağrı Kaleleri
Ağrı’da tarihi olarak farklı ilçelerine dağılmış 7 farklı kale bulunmaktadır. Doğubayazıt Kalesi en çok ziyaret edilen kaleler arasındadır. Doğubayazıt Kalesini sırasıyla, Şoşik Kalesi, Diyadin Kalesi, Havaran Kalesi takip etmektedir. Kuje (Miraşe) Kalesi, Avnik Kalesi ve Tokluca Kalesi ise zamanla yıkılmış ve görülebilecek çok az kalıntılar kalmıştır.
Doğubeyazıt Kalesi
Ağrı’ da gezilecek yerler arasında yer alan Doğubayazıt Kalesi, İshak Paşa Sarayı’nın yapımının tamamlanmasından dolayı önemini kaybetmiştir. İsminden de anlaşılacağı üzere Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinin 7 km doğusunda bulunan kalenin yapım tarihi bilinmemektedir fakat kalede bulunan kabartmalarla süslü mezardan dolayı Urartulara ait eser olduğu ortaya çıkmıştır.
Doğubayazıt ilçe merkezine 7 Km. uzaklıkta, İshakpaşa Sarayı yakınındaki sarp kayalık üzerine kurulmuştur. Kalenin ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Ancak burada bulunan kabartmalı bir mezar, kalenin bir Urartu eseri olduğunu göstermektedir. Zamanla yıpransa da hala ziyaret edilebilmektedir.
Şoşik Kalesi
Ağrı’ya bağlı Şoşik olarak da bilinen Karlıca köyünde yer alan Şoşik Kalesi yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Akkoyunluların yapıldığı düşünülen Şoşik Kalesi ismi Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde adı geçmektedir. Fakat seyahatname de geçen bilgilerin doğruluğu tam olarak bilinmemektedir.
Şoşik Kale’si diğer kalelere göre yapı ve mimarı olarak çok farklıdır.. Ağrı’da görülmesi gereken kaleler arasında yer alan Şoşik Kalesi sağlam yapısı ve tarihi ile hala ziyaret edilebilmektedir.
Diyadin Kalesi
Ağrı’nın Diyadin ilçesinde bulunan Diyadin Kalesi, Urartulara ait eserlere benzese de Azerbaycan hükümdarı Ziyaeddin tarafından onarılmış ve eklemeler yapılarak günümüzdeki son şeklini almıştır. Seyyah Evliya Çelebi’nin anlatımlarında yer verildiği üzere Diyadin Kalesi içerisinde toprak evler, han, hamam ve dükkânlar bulunmaktaymış. Fakat bu yapılara günümüzde rastlanmamaktadır. Sadece belirgin olarak görülebilen Murat Nehrine inen suyolunun varlığıdır. Evliya Çelebi anlatımları ile de daha da ünlü olan Diyadin Kalesi’ne ait kalıntılar günümüz de oldukça az olsa da hala Ağrı’da gezilebilecek yerler arasında yer almaktadır.
Havaran Kalesi
Ağrı’nın Hamur ilçesi merkezinde yer alan Havaran Kalesi, Murat Nehri, Hamur Çayı ve Kurudere arasında kavşak noktasında tırmanılması zor kayalıklar üzerine kurulmuştur. Kalenin çevre ile bağlantısı sağlanabilmesi için hafif bir meyile sahiptir ve bağlantı noktası derince kazıldığından dolayı bu bölge de hendek oluşmuştur. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde adı geçen kalenin kimler tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Yapısı itibari ile Urartu eserlerinden olduğu düşünülmektedir. Havaran Kalesinden geriye çok fazla bir kalıntı kalmasa da ziyaret edilebilir nitelikteki kaleler arasında yer almaktadır.
Türkiye’nin en yüksek dağı ve zirvesinde her mevsim buz bulunduran tek buz takkeli dağ olan Ağrı Dağı’nın büyük bir kesimi Iğdır ili sınırları içerisindedir. Ağrı dağı iki zirvesi bulunan ender dağlar arasındadır. Kurtuluş Savaşı sonrasında zirvelerine Atatürk ve İnönü isimleri verilmiştir. Dağın zirvesine ilk tırmanış 1829 yılında gerçekleştirilmiştir. Dağ sporları meraklıların ziyaret ettiği Ağrı Dağı’nın rotası Doğubayazıt’tan başlamaktadır. Zorlu koşullarından dolayı 1990 yılında tırmanış yasağı getirilse de, 1998 yılından yasak kaldırılarak her yıl meraklılarını konuk etmeye devam etmektedir.
Ağrı Kaplıcaları
Ağrı kaplıcaları, Ağrı’da kaplıca bölgesi olarak anılan Diyadin ilçesinde yer almaktadır. Sağlık turizmi açısından da önemli olan kaplıca alanının içerisinden geçen Murat Nehri ile de doğal güzellikleri ile göz dolduran Diyadin bölgesinde geniş bir alana yayılmış toplamda dört adet kaplıca bulunmaktadır. Bunlardan ilki ve en çok ziyaret edileni Diyadin Kaplıcasıdır. Diyadin Kaplıcasını, Yılanlı, Köprü ve Davut Kaplıcaları takip etmektedir.
Diyadin Kaplıcaları
Ağrı’nın Diyadin ilçesine 5 km uzaklıkta bulunan kaplıcası en çok ziyaret edilen ve yakın çevresinde rahatlıkla konaklama imkânı sağlayan kaplıcalardan birisidir. Özellikle cilt hastalıkları ve romatizma rahatsızlıkları, kemik ve kas ağrılarına da iyi gelen suyun sıcaklığı 72-78 °C aralığındadır. İçme ve banyo tedavilerinin uygulanabildiği kaplıca da Belediye tarafından onaylı tek bir tesis konaklama hizmeti verilmektedir.
Ağrı Köprü Kaplıcası
Ağrı’nın kaplıcalar bölgesinde yer alan Köprü Kaplıcası, açık alanda bir tepede yer almaktadır. Murat Nehrinin üstünde bulunan tepede yer alan Kaplıca’da nehir yatağından 25-30 metre yükseklikte su çıkışı bulunmaktadır. Bu su çıkışından daha yukarıda yer alan sıcak su çıkışı ise kaplıca olarak kullanılmaktadır. Yapı olarak basit bir şekilde çevresi çevrilmiş ve havuz olarak kullanılan alanda doğal yapılanma söz konusudur. Günü birlik olarak ziyaret edilebilir olan Köprülü Kaplıcası temiz havası ve sıcak suyu ile şifa dağıtmaktadır.
Ağrı’nın Diyadin kaplıca bölgesinde yer alan Yılanlı Kaplıcası, günü birlik olarak ziyaret edilebilen, Köprü Çermiği olarak da bilinen Köprü Kaplıcasına 1 km uzaklıkta bulunmaktadır. Murat Nehri kıyısında bulunan kaplıca da konaklama hizmeti verilmemektedir. Doğal kaynaklı Yılanlı Kaplıcası günümüzde çok fazla kullanılmamaktadır.
Ağrı Davut Kaplıcası
Ağrı, Diyadin Kaplıca bölgesinde, Davut köyünde yer alan Davut Kaplıcası, Yılanlı Kaplıcasına 1,5 km uzaklıkta yer almaktadır. Doğal olarak sıcak su çıkışı olan kaplıca etrafı çevrilerek açık bir havuza dönüştürülmüştür ve şifa bulmak isteyenlere bu açık havuz da hizmet vermektedir. Günü birlik olarak ziyaret edilebilen kaplıca doğal güzellikleri ile de göz kamaştırmaktadır.
Ağrı Kaleleri
Ağrı’da tarihi olarak farklı ilçelerine dağılmış 7 farklı kale bulunmaktadır. Doğubayazıt Kalesi en çok ziyaret edilen kaleler arasındadır. Doğubayazıt Kalesini sırasıyla, Şoşik Kalesi, Diyadin Kalesi, Havaran Kalesi takip etmektedir. Kuje (Miraşe) Kalesi, Avnik Kalesi ve Tokluca Kalesi ise zamanla yıkılmış ve görülebilecek çok az kalıntılar kalmıştır.
Doğubeyazıt Kalesi
Ağrı’ da gezilecek yerler arasında yer alan Doğubayazıt Kalesi, İshak Paşa Sarayı’nın yapımının tamamlanmasından dolayı önemini kaybetmiştir. İsminden de anlaşılacağı üzere Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinin 7 km doğusunda bulunan kalenin yapım tarihi bilinmemektedir fakat kalede bulunan kabartmalarla süslü mezardan dolayı Urartulara ait eser olduğu ortaya çıkmıştır.
Doğubayazıt ilçe merkezine 7 Km. uzaklıkta, İshakpaşa Sarayı yakınındaki sarp kayalık üzerine kurulmuştur. Kalenin ne zaman yapıldığı bilinmemektedir. Ancak burada bulunan kabartmalı bir mezar, kalenin bir Urartu eseri olduğunu göstermektedir. Zamanla yıpransa da hala ziyaret edilebilmektedir.
Şoşik Kalesi
Ağrı’ya bağlı Şoşik olarak da bilinen Karlıca köyünde yer alan Şoşik Kalesi yapım tarihi hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Akkoyunluların yapıldığı düşünülen Şoşik Kalesi ismi Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde adı geçmektedir. Fakat seyahatname de geçen bilgilerin doğruluğu tam olarak bilinmemektedir.
Şoşik Kale’si diğer kalelere göre yapı ve mimarı olarak çok farklıdır.. Ağrı’da görülmesi gereken kaleler arasında yer alan Şoşik Kalesi sağlam yapısı ve tarihi ile hala ziyaret edilebilmektedir.
Diyadin Kalesi
Ağrı’nın Diyadin ilçesinde bulunan Diyadin Kalesi, Urartulara ait eserlere benzese de Azerbaycan hükümdarı Ziyaeddin tarafından onarılmış ve eklemeler yapılarak günümüzdeki son şeklini almıştır. Seyyah Evliya Çelebi’nin anlatımlarında yer verildiği üzere Diyadin Kalesi içerisinde toprak evler, han, hamam ve dükkânlar bulunmaktaymış. Fakat bu yapılara günümüzde rastlanmamaktadır. Sadece belirgin olarak görülebilen Murat Nehrine inen suyolunun varlığıdır. Evliya Çelebi anlatımları ile de daha da ünlü olan Diyadin Kalesi’ne ait kalıntılar günümüz de oldukça az olsa da hala Ağrı’da gezilebilecek yerler arasında yer almaktadır.
Havaran Kalesi
Ağrı’nın Hamur ilçesi merkezinde yer alan Havaran Kalesi, Murat Nehri, Hamur Çayı ve Kurudere arasında kavşak noktasında tırmanılması zor kayalıklar üzerine kurulmuştur. Kalenin çevre ile bağlantısı sağlanabilmesi için hafif bir meyile sahiptir ve bağlantı noktası derince kazıldığından dolayı bu bölge de hendek oluşmuştur. Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesinde adı geçen kalenin kimler tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Yapısı itibari ile Urartu eserlerinden olduğu düşünülmektedir. Havaran Kalesinden geriye çok fazla bir kalıntı kalmasa da ziyaret edilebilir nitelikteki kaleler arasında yer almaktadır.